Các đại biểu tham dự Hội nghị giữa nhiệm kỳ Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII. (Ảnh: TTXVN)

Cấm bố trí người thân làm lãnh đạo ở 13 ngành

Một trong những điểm đáng chú ý của Quy định 114, Bộ Chính trị yêu cầu không bố trí người có quan hệ gia đình đồng thời đứng đầu các cơ quan ở 13 ngành: Nội vụ, thanh tra, tài chính, ngân hàng, thuế, hải quan, công thương, kế hoạch đầu tư, tài nguyên môi trường, quân đội, công an, tòa án, viện kiểm sát ở Trung ương hoặc cùng cấp ở một địa phương.

Quy định 114 tiếp tục thể hiện quyết tâm chính trị của Đảng, Trung ương và Bộ Chính trị trong công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Cụ thể hơn đó là gắn liền kiểm soát quyền lực với phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Kiểm soát quyền lực bằng cơ chế, bằng chính sách, bằng những quy định. Và Quy định 114 đã hiện thực hoá điều đó.

Theo đó, quy định không bố trí người có quan hệ gia đình đồng thời đứng đầu các cơ quan ở 13 ngành chính là cơ chế đã được xác định rõ hơn, cụ thể hơn để kiểm soát quyền lực. 13 ngành mà Bộ Chính trị chỉ mặt là những lĩnh vực rất nhạy cảm, đụng đến vấn đề quản lý ngân sách, tiền bạc, dự án, gắn với lợi ích vật chất. Cùng đó là các ngành thực thi quyền lực, thực thi go88 game bài đổi thưởng , bảo vệ go88 game bài đổi thưởng … dễ bị lợi dụng để thực hiện các hành vi tham nhũng, tiêu cực khác.

Năm 2020, Quy định 205 về việc kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ và chống chạy chức, chạy quyền (ban hành năm 2019) nêu, không bố trí những người có quan hệ gia đình (vợ, chồng, bố, mẹ của vợ hoặc chồng, con, anh chị em ruột) cùng đảm nhiệm các chức danh có liên quan như Bí thư, Phó Bí thư, Trưởng ban Tổ chức, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra cùng cấp ủy; Chủ tịch UBND và người đứng đầu cơ quan Nội vụ, Thanh tra cùng cấp ở một địa phương…

Tại Quy định 114, bên cạnh việc không bố trí người có quan hệ gia đình đồng thời đứng đầu các cơ quan ở 13 ngành, thì Bộ Chính trị cũng yêu cầu không bố trí người có quan hệ gia đình đồng thời đảm nhiệm các chức danh thành viên trong cùng Ban Thường vụ cấp ủy, Ban cán sự Đảng, Đảng đoàn, tập thể lãnh đạo cơ quan, đơn vị. Cùng đó, các cấp ủy, tổ chức Đảng, tập thể lãnh đạo không bố trí người nhà cùng làm người đứng đầu hoặc cấp phó cùng địa phương, cơ quan, đơn vị.

Qui định 114 cũng nhấn mạnh: Việc sử dụng, bố trí, bổ nhiệm cán bộ theo đúng quy trình nhưng phải theo nguyên tắc công khai, minh bạch và dân chủ thực sự. "Nếu không có phương án nhân sự đáp ứng yêu cầu mà người có quan hệ gia đình được tín nhiệm cao thì phải báo cáo và được cấp trên đồng ý trước khi bố trí. Nếu là chức danh thuộc diện cấp ủy, tổ chức Đảng trực thuộc Trung ương quản lý, tổ chức Đảng phải báo cáo Ban Tổ chức Trung ương; chức danh do Trung ương quản lý thì phải báo cáo cấp có thẩm quyền".

Lượng hoá cụ thể 8 hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn và 6 hành vi chạy chức, chạy quyền

Qui định 114 nêu rõ 8 hành vi lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn trong công tác cán bộ gồm:

1. Dùng uy tín, ảnh hưởng của bản thân và người có quan hệ gia đình gợi ý, tác động, gây áp lực để người khác quyết định, chỉ đạo, tham mưu, đề xuất, nhận xét, đánh giá, biểu quyết, lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu giới thiệu nhân sự, bỏ phiếu bầu theo ý mình.

2. Để người có quan hệ gia đình, người có mối quan hệ thân quen lợi dụng chức vụ, quyền hạn, uy tín của bản thân tác động, thao túng, can thiệp vào các khâu trong công tác cán bộ.

3. Lồng ghép ý đồ cá nhân khi thực hiện các khâu trong công tác cán bộ vì động cơ, mục đích vụ lợi hoặc có lợi cho nhân sự trong quá trình thực hiện công tác cán bộ.

4. Chỉ đạo, tham mưu các khâu trong công tác cán bộ theo quy định tại Khoản 1, Điều 2 Quy định này đối với nhân sự không đủ điều kiện, tiêu chuẩn; không đúng nguyên tắc, quy định, quy trình, quy chế, quyết định.

5. Trì hoãn, không thực hiện khi thấy bất lợi hoặc chọn thời điểm có lợi đối với nhân sự theo ý mình để thực hiện quy trình công tác cán bộ.

6. Khi nhận được đơn, thư phản ánh, tố cáo hoặc biết nhân sự có hành vi tham nhũng, tiêu cực trong công tác cán bộ nhưng thỏa hiệp, dung túng, bao che không xử lý theo thẩm quyền, xử lý không đúng quy định hoặc không báo cáo cấp có thẩm quyền xử lý.

7. Xác nhận, chứng thực, nhận xét, đánh giá mang tính áp đặt, không đúng bản chất, không đúng sự thật hoặc làm giả, làm sai lệch nội dung hồ sơ nhân sự, kết quả bầu cử, lấy phiếu giới thiệu, phiếu tín nhiệm, xét tuyển, thi tuyển nhằm có lợi cho nhân sự hoặc để đạt mục đích cá nhân.

8. Cung cấp hoặc tiết lộ thông tin, tài liệu, hồ sơ cán bộ, đảng viên cho tổ chức và cá nhân không có thẩm quyền, trách nhiệm, nhất là những thông tin, tài liệu, hồ sơ nhân sự đang trong quá trình thực hiện quy trình công tác cán bộ.

Và 6 hành vi chạy chức, chạy quyền, cụ thể gồm:

1. Trực tiếp hoặc gián tiếp môi giới, đưa và nhận hối lộ nhằm giúp cho người khác có được vị trí, chức vụ, quyền lợi.

2. Tặng quà, tiền, bất động sản hoặc các lợi ích vật chất, phi vật chất khác, sắp xếp các hoạt động vui chơi, giải trí cho người có thẩm quyền, trách nhiệm nhằm mục đích có được sự ủng hộ, tín nhiệm, vị trí, chức vụ, quyền lợi.

3. Chạy tuổi, thâm niên công tác, danh hiệu thi đua, khen thưởng, bằng cấp, phân công, bổ nhiệm, giới thiệu ứng cử, chỉ định, điều động, luân chuyển, biệt phái, phong, thăng quân hàm… nhằm mục đích đủ tiêu chuẩn, điều kiện, có được chức vụ, quyền lợi.

4. Lợi dụng các mối quan hệ thân quen hoặc sử dụng lợi thế, vị trí công tác, uy tín của người khác để tác động, tranh thủ, gây sức ép với người có thẩm quyền, trách nhiệm nhằm mục đích có được vị trí, chức vụ, quyền lợi.

5. Lợi dụng việc nắm được thông tin nội bộ hoặc thông tin bất lợi của tổ chức, cá nhân để đặt điều kiện, gây sức ép đối với người có thẩm quyền, trách nhiệm trong việc phân công, bổ nhiệm, giới thiệu, đề cử, chỉ định bản thân.

6. Dùng lý lịch, xuất thân gia đình, thành tích công tác của bản thân để đặt ra yêu cầu vô lý đối với tổ chức, cá nhân có thẩm quyền, trách nhiệm nhằm có được vị trí, chức vụ, quyền lợi.

Ngoài ra, Quy định 114 cũng nêu rõ các hành vi tiêu cực khác như: Gặp gỡ, tiếp xúc, trao đổi với nhân sự trái quy định trong quá trình thực hiện công tác cán bộ; nhũng nhiễu, gây khó khăn, phiền hà, kéo dài thời gian, đặt điều kiện đối với nhân sự và cơ quan trình nhân sự; làm giả, làm sai lệch hồ sơ, tài liệu để được xem xét, thực hiện quy định, quy trình, quy chế, quyết định về công tác cán bộ…

Quy định mới cũng nêu rõ trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức Đảng, tập thể lãnh đạo về bố trí người có quan hệ gia đình để kiểm soát quyền lực và phòng, chống TNTC trong công tác cán bộ.